Ανθρωπόμορφο σφαιρικό αγγείο. Νεολιθικός οικισμός Μάκρης. Β' μισό 6ης χιλιετίας π.Χ.
 

Νότια της ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Αλεξανδρούπολης βρίσκεται η τούμπα της Μάκρης, ένας από τους σημαντικότερους νεολιθικούς οικισμούς των Βαλκανίων, η ζωή στον οποίο ξεκίνησε γύρω στο 6.200 π.Χ. και διήρκεσε για τουλάχιστον χίλια χρόνια. Τα αρχαιολογικά ευρήματα και κυρίως η κεραμική από την περιοχή αποκαλύπτουν συνεχή εγκατάσταση από τη νεολιθική εποχή έως τους ιστορικούς χρόνους. Εργαλεία, αγγεία, ειδώλια, πήλινες τράπεζες, υφαντικά βάρη και άλλα τέχνεργα σκιαγραφούν τη ζωή των ανθρώπων στο νεολιθικό οικισμό. Ξεχωρίζει ένα ανθρωπόμορφο σφαιρικό αγγείο του β' μισού της 6ης χιλιετίας π.Χ., εξαιρετικό δείγμα της νεολιθικής αγγειοπλαστικής παράδοσης των Νότιων Βαλκανίων και μοναδικό για τον ελλαδικό χώρο αναφορικά με το μέγεθος, τη διατήρηση και την τεχνοτροπία του.

Οι ανασκαφές στη θέση αυτή αποκάλυψαν και μια εγκατάσταση των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, που πιθανόν αποτελούσε εμπορικό σταθμό, ίσως ένα από τα εμπόρια της Περαίας της Σαμοθράκης. Δύο πρόχειροι αποθέτες, χώροι απόρριψης άχρηστων και σπασμένων αντικειμένων, αποτέλεσαν πηγή πολύτιμων πληροφοριών. Η εγκατάσταση συνέχισε να χρησιμοποιείται περιστασιακά μέχρι τα τέλη του 1ου αι. π.Χ., ενώ η δραστηριότητα στην περιοχή εντάθηκε αργότερα, στους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Αγγεία διαφόρων τύπων, ενσφράγιστες λαβές αμφορέων, υφαντικά βάρη και σφοντύλια, ένα επίνητρο και ποικίλα άλλα ευρήματα από την ανασκαφή και τους αποθέτες, που χρονολογούνται από τον 5ο – 4ο αι. π.Χ., παρουσιάζονται σε αυτήν την υποενότητα.